زمانی که ضربان قلب نظم خود را از دست می دهد یعنی فرد دچار آریتمی قلبی شده است. آریتمی دلایل متفاوتی دارد. شما باید بدانید که امکان دارد آریتمی به صورت مادرزادی به وجود بیاید، یعنی از زمانی که نوزاد به دنیا می آید آریتمی در قلب او شکل گرفته باشد. در برخی از مواقع هم امکان دارد به وجود آمدن آریتمی به عوامل محیطی مانند استرس بستگی داشته باشد. اگر ضربان قلبتان به تازگی نامنظم شده؛ در این مقاله همراه ما باشید.
آریتمی قلبی چیست و چه عواملی می‌تواند آن را ایجاد کند؟
آریتمی قلبی به اختلال در ریتم طبیعی ضربان قلب اشاره دارد که می‌تواند باعث کندی، تندی یا بی‌نظمی در ضربان قلب شود. این وضعیت می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله بیماری‌های قلبی، استرس، الکل، کافئین و برخی داروها باشد. همچنین، تغییرات در تعادل الکترولیت‌ها در بدن نیز می‌تواند باعث بروز آریتمی شود. برخی از افراد ممکن است به صورت ژنتیکی مستعد آریتمی باشند.
در برخی موارد، آریتمی می‌تواند علامت جدی از یک مشکل قلبی باشد. به عنوان مثال، فلبول‌سیت‌ها و فیبریلاسیون دهلیزی از شایع‌ترین انواع آریتمی هستند که ممکن است خطر سکته مغزی را افزایش دهند. بنابراین، شناسایی و درمان به موقع این وضعیت بسیار مهم است.
انواع آریتمی قلبی
آریتمی‌های قلبی به چند نوع مختلف تقسیم می‌شوند که هر یک ویژگی‌ها و عوارض خاص خود را دارند. در ادامه به برخی از انواع شایع آریتمی قلبی اشاره می‌کنیم:
۱. آریتمی سریع
به آن نوع از آریتمی که ضربان قلب بیشتر از ۱۰۰ بار در دقیقه می باشد آریتمی سریع می گویند. این آریتمی خطر زیادی برای سلامتی فرد به همراه دارد.
۲. آریتمی آهسته
آریتمی آهسته به بیماری گفته می شود که ضربان قلب در این بیماری ۶۰ بار در دقیقه می باشد. اختلال در عملکرد مربوط به گره های سینوس یکی از نشانه های این بیماری به شمار می رود. ضربان قلب آهسته به دلیل گره های سینوس غیرطبیعی می شود و بلوک قلبی دچار مشکل می گردد. در برخی از مواقع آریتمی ها با توجه به دلایلی که دارند به دو دسته آریتمی بطنی و همچنین آریتمی فوق بطنی طبقه بندی خواهند شد.
۳. آریتمی فوق بطنی
آریتمی های فوق بطنی به آن نوع از آریتمی گفته می شود که شروع آن از دهلیزهای قلب است. انواع آریتمی های فوق بطنی وجود دارد که هر یک از آن ها شامل موارد متفاوتی هستند. انقباضات مربوط به دهلیز قلب و همچنین فلوتر دهلیزی یکی از مهم ترین نشانه های آریتمی فوق بطنی است.
۴. آریتمی بطنی
آریتمی های بطنی از بطن یعنی اتاقک‌های تحتانی قلب آغاز می شوند. انواع آریتمی هایی که بطنی هستند شامل مواردی مانند فیبریلاسیون بطنی، انقباضات زودرس بطنی و سندروم قلبی می شوند.
علائم آریتمی قلبی
بسیاری از آریتمی ها که در قلب به وجود می آیند ساکت هستند و دارای علامت خاصی نمی باشند. اما امکان دارد که سطح خطر مربوط به سکته مغزی را افزایش دهند. پزشکان می توانند با گرفتن نبض بیمار، آریتمی نامنظم بیمار را تشخیص دهند. علائمی که در افراد مبتلا به این بیماری مشاهده می گردد عبارت است از :
۱. تپش قلب بسیار زیاد یکی از مهم ترین علائم آریتمی به شمار می رود. زمانی که فرد احساس کند افزایش ضربان قلب در قفسه سینه خود دارد باید به پزشک مراجعه نماید.
۲. ضربان قلب بسیار آهسته یکی دیگر از نشانه های آریتمی به شمار می رود. اگر قلب ضربان بسیار کمی داشته باشد یعنی دچار آریتمی شده است و ضربان قلب نامنظم یکی دیگر از علائم آریتمی می باشد.
۳. مکث کوتاه مدت بین ضربان های قلب یکی از نشانه های آریتمی است.
۴. احساس فشار و ناراحتی زیاد در قسمت قفسه سینه را بیماران باید جدی بگیرند و بدانند که یکی از نشانه های آریتمی می باشد.
۵. سرگیجه و یا احساس سبکی سر موجب غش می شود که همین مسئله یکی از مهمترین نشانه های مربوط به آریتمی است.
۶. تنگی نفس، ضعف و خستگی اضطراب و تعریق بسیار زیاد از دیگر نشانه های مربوط به آریتمی قلبی شناخته می‌شود.
چگونه آریتمی قلبی تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص آریتمی قلبی معمولاً با استفاده از تست‌های مختلف صورت می‌گیرد. یکی از رایج‌ترین روش‌ها، الکتروکاردیوگرام (ECG) است که فعالیت الکتریکی قلب را ضبط می‌کند. این تست می‌تواند ناهنجاری‌های ریتم قلب را شناسایی کند. همچنین، در برخی موارد پزشکان ممکن است از تست‌های پیشرفته‌تری مانند مانیتورینگ ۲۴ ساعته هولتر یا تست ورزش استفاده کنند تا الگوهای ریتم قلب را در شرایط مختلف مورد بررسی قرار دهند.
علاوه بر این، پزشک ممکن است درخواست آزمایش‌های خون، سونوگرافی قلب یا آنژیوگرافی را نیز بدهد تا اطلاعات بیشتری درباره وضعیت قلب و عروق خونی به دست آورد. این ارزیابی‌ها کمک می‌کند تا علت اصلی آریتمی مشخص شود و بهترین راهکار درمانی انتخاب گردد.
چه اقداماتی می‌توان برای پیشگیری از آریتمی قلبی انجام داد؟
برای پیشگیری از آریتمی قلبی، مدیریت عوامل خطر بسیار اهمیت دارد. ورزش منظم، تغذیه سالم، و کنترل وزن می‌تواند به حفظ سلامت قلب کمک کند. همچنین، کنترل بیماری‌های مزمنی مانند دیابت و فشار خون بالا از دیگر اقداماتی است که می‌تواند به پیشگیری از آریتمی کمک کند.
کاهش مصرف الکل و کافئین، ترک سیگار، و مدیریت استرس نیز می‌توانند نقش مهمی در پیشگیری از بروز آریتمی داشته باشند. به علاوه، پایش منظم وضعیت قلبی و مشاوره با پزشک در صورت بروز علائم غیرعادی می‌تواند به شناسایی زودهنگام و درمان به موقع کمک کند.
درمان آریتمی قلبی
درمان آریتمی به نوع و شدت ضربان قلب بستگی دارد. درمان های متفاوتی را پزشک برای آریتمی به کار می گیرد که هر یک از این درمان ها بر اساس شدت ضربان قلب است. درمان هایی که توسط پزشک ارائه می شود عبارت است از:
◀ درمان دارویی
داروهای بسیار زیادی برای انواع آریتمی وجود دارد. برای اینکه عوارض این بیماری به حداقل برسد مصرف انواع داروهای ضد آریتمی باید مطابق دستور پزشک باشد. داروهای ضد آریتمی که ضربان قلب را کنترل می کند، داروهای ضد انعقاد که موجب کاهش لخته خون می شوند از جمله مهمترین داروهای درمان آریتمی به شمار می رود. داروهای مورد نظر برای درمان آریتمی قلبی را پزشک باید بر اساس شدت بیماری تجویز کند.
◀ شوک قلبی
در صورتی که داروها نتوانند ریتم قلبی نامنظم را به خوبی کنترل کنند پزشک باید شوک قلبی ایجاد کند. بعد از تجویز بیهوشی، شوک الکتریکی وارد دیواره قفسه بیمار می شود. در این صورت ضربان قلب همزمان و هماهنگ می گردد. این روش اجازه می دهد که ریتم طبیعی قلب به صورت مجدد عملکرد خود را آغاز کند.
◀ ضربان ساز
ضربان ساز یکی از وسیله هایی می باشد که برای ایجاد ضربان قلب منظم مورد استفاده قرار می گیرد. ضربان ساز موجب کاهش ضربان قلب خواهد شد. این روش یک مولد پالس می باشد که به عضله قلب می رسد.
◀ دفیبریلاتور
دفیبریلاتور یکی از وسیله های پیشرفته می باشد که برای درمان آریتمی بطنی و فوق بطنی مورد استفاده قرار می گیرد. این روش بیشتر برای آریتمی بسیار خطرناک گزینه مناسبی می باشد. این دستگاه به صورت منظم ریتم قلب را کنترل می نماید و زمانی که ریتم قلب غیر طبیعی و سریع باشد آن را تشخیص خواهد داد. با ارسال کردن انرژی به عضله قلب این دستگاه ریتم طبیعی قلب را به همراه می آورد.
◀ ابلیشن با کاتتر
ابلیشن با کاتتر یکی دیگر از روش های مربوط به درمان آریتمی به شمار می‌رود که ضربان قلب را که غیر طبیعی است کنترل می کند. برای دستیابی به درمان سریع پزشک این روش را توصیه می کند.
نتیجه‌گیری
در آخر باید گفت چنانچه هر گونه علائمی که برای آریتمی قلبی در این مقاله بدان اشاره شد را در خود یا اطرافیان تان حس کردید حتما در اولین فرصت به بهترین کلینیک قلب و عروق در شهر محل سکونت تان مراجعه کنید تا با بررسی و تشخیصی سریع و به موقع روند درمانی آغاز و جلوی پیشرفت بیماری گرفته شود این گونه می توان گفت از سلامتی خود به خوبی محافظت کرده اید.