نیروی فشار وارده به دیواره سرخرگها، فشارخون نامیده میشود. به عبارت دیگر فشار خون یعنی فشاری که خون در هر انقباض عضله قلب به دیواره سرخرگها وارد می‌کند. بیماری فشار خون بالا یا پرفشاری خون قاتل خاموش نامیده میشود، زیرا بی‌سروصدا و بدون علامت خاصی شخص مبتلا را به مرگ و پایان زندگی نزدیک می‌کند. بنابراین اگر پرفشاری خون در مراحل اولیه کنترل نشود، نه تنها فعالیت دستگاه قلب و عروق، بلکه سایر اعضای بدن نیزدچار مشکل میشود.بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا موضوعی است که در این مقاله به آن می پردازیم.
فشار خون بالا چیست ؟
فشار خون بالا یا پرفشاری خون یک بیماری مزمن است که در آن فشار خون در شریان‌ها بالا می‌رود و با افزایش فشار خون، قلب برای حفظ گردش خون در رگ‌ها شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت می کند.
بیشتر بدانید: بهترین متخصص قلب تهران کیست؟
فشار خون شامل دو مقیاس سیستولی و دیاستولی است که انقباض (سیستول) و استراحت (دیاستول) ماهیچه قلب بین ضربان‌ها می‌باشد. در حالت استراحت، فشار خون طبیعیِ سیستولی (یا حداکثر فشار خون) بین ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلی‌متر جیوه و فشار خون طبیعی دیاستولی (یا حداقل فشار خون) بین ۶۰ تا ۹۰ میلی‌متر جیوه است. در صورتی که فشار خون به‌طور مزمن برابر یا بیش از ۱۴۰ بر روی ۹۰ میلی‌متر جیوه باشد، فرد از فشار خون بالا رنج می‌برد.
فشار خون بالا و تاثیر آن بر قلب
زمانی که قلب تحت فشار بالایی کار می‌کند، برخی اختلالات قلبی مختلف بروز می‌کند. بیماری‌های ناشی از فشار خون بالا می‌تواند شامل موارد زیر شود:
- نارسایی قلبی
- ضخیم شدن عضله قلب
- بیماری عروق کرونر
به طور کلی، براساس آمار، عامل اصلی مرگ و میر فشار خون بالا است. پس بیماری‌های ناشی از فشار خون بالا ممکن است موجب بروز مشکلات و خطرات جدی در سلامت فرد شوند. در ادامه به انواع بیماری‌های قلبی ناشی از فشار خون بالا، علل، علائم و فاکتورهای خطر آن‌ها می‌پردازیم.
انواع بیماری‌های قلبی ناشی از فشار خون بالا
معمولا، مشکلات قلبی مرتبط با فشار خون بالا به عروق و ماهیچه های قلب مرتبط هستند. انواع این بیماری ها عبارتند از:
- تنگ شدن عروق
عروق کرونر خون را به ماهیچه قلب منتقل می کنند. با افزایش فشار خون رگ‌های خونی باریک شده و جریان خون به قلب کند و یا متوقف میشود. این بیماری تحت عنوان بیماری عروق کرونر(CHD) نیز شناخته می شود. پس می‌توان گفت که با بروز بیماری عروق کرونر، عملکرد قلب و تامین خون اندام‌ها دچار مشکل شده و فرد در معرض خطر حمله قلبی ناشی از لخته خونی قرار می‌گیرد. این لخته خون معمولا در یکی از رگ‌های باریک گیر کرده و مانع ورود جریان خون به قلب میشود.
- ضخیم شدن و بزرگ شدن قلب
فشار خون بالا پمپاژ خون در قلب را دچار مشکل می‌کند. در ادامه، مانند سایر عضلات بدن، فعالیت شدید و منظم موجب ضخیم شدن و رشد عضلات قلب می شود. این کار عملکرد قلب را تغییر داده و این تغییرات معمولاً در بطن چپ، محفظه پمپاژ اصلی قلب، رخ می دهند. این بیماری تحت عنوان هیپرتروفی بطن چپ (LVH) نیز شناخته می شود.
بیماری عروق کرونر می‌تواند باعث بروز هیپروتروفی بطن چپ شود و یا بالعکس؛ چرا که با افزایش فعالیت قلب و افزایش اندازه قلب، عروق کرونری نیز فشرده‌تر می‌شوند.
عوارض فشار خون بالا
- نارسایی قلبی: ناتوانی قلب در پمپاژ خون کافی به بقیه بدن
- آریتمی: غیرطبیعی بودن ضربان قلب
- بیماری ایسکمیک قلب: عدم دریافت اکسیژن کافی توسط قلب
- حمله قلبی: قطع جریان خون به قلب واز کار افتادن عضله قلب به دلیل کمبود اکسیژن
- ایست قلبی ناگهانی
- سکته مغزی و مرگ ناگهانی
چه عواملی باعث ابتلا به فشار خون بالا می شوند؟
براساس تحقیقات، بیماری قلبی علت اصلی مرگ و میر در آمریکا است. عامل خطر اصلی این بیماری فشار خون بالا است. با این حال بعضی فاکتورهای خطر هستند که احتمال بروز این بیماری را افزایش می‌دهند. این فاکتورهای خطر عبارتند از:
- اضافه وزن
- عدم فعالیت کافی
- استعمال دخانیات
- مصرف غذای پرچرب و کلسترول
- زمینه ارثی
همچنین، مردان نسبت به زنانی که یائسه نشده اند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قلبی هستند. باید بدانید که با افزایش سن، بدون توجه به جنسیت، خطر ابتلا به بیماری قلبی افزایش می یابد. فشار خون بالایی که برای مدت طولانی کنترل نشود، می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های قلبی شود.
علائم فشار خون بالا
از آن‌جایی که هیچ راهی برای تشخیص فشار خون بالا وجود ندارد، بسیاری از مردم از بیماری خود آگاهی نداشته و معمولا بعد از آسیب رسیدن به قلب، متوجه وجود بیماری می‌شوند.
علائم این بیماری عبارتند از:
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- تپش قلب
- سرگیجه
- غش کردن
- سکته
- ایست قلبی ناگهانی
روش های تشخیص فشار خون بالا
برای تشخیص بیماری موارد زیر انجام میشود:
- بررسی سابقه پزشکی
- معاینه فیزیکی
- آزمایش برای بررسی کلیه‌ها، سدیم و پتاسیم
- الکتروکاردیوگرام
کنترل و ثبت فعالیت الکتریکی قلب
- اکوکاردیوگرام
دسترسی به تصویری دقیق با استفاده از سونوگرافی
- آنژیوگرافی عروق کرونر
بررسی جریان خون از طریق عروق کرونر
- تست ورزش
پرداختن به چگونگی تأثیر ورزش بر قلب
- تست استرس هسته ای
بررسی جریان خون در قلب در حالت استراحت و فعالیت
شما می توانید آزمایشات خود را در بهترین کلینیک و مرکز قلب تهران انجام دهید.
چگونه از ابتلا به بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا جلوگیری کنیم؟
چک کردن مداوم و جلوگیری از افزایش فشار خون، یکی از موثرترین راه‌های جلوگیری از بروز بیماری قلبی است. همچنین، کاهش فشار خون و کلسترول با کمک رژیم غذایی سالم و کنترل سطح استرس نیز از راه‌های موثر احتمالی جهت جلوگیری ا این بیماری هستند.
درصورت تشخیص به‌موقع فشار خون، می‌توان از موراد زیر جلوگیری کرد:
- حمله قلبی
- بیماری‌های قلبی
- بیماری‌های مزمن کلیوی
- مشکلات بینایی
همچنین، می‌توان جهت درمان موارد زیر اقدام کرد:
- درمان دیابت
- درمان کلسترول بالا
چگونه بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا را کنترل کنیم؟
مصرف متدوام قرص‌ها و داروها برای افراد دارای فشار خون به‌جهت کنترل فشار بسیار مهم است. در مرحله بعد باید حتما به علائمی که در فرد بروز می‌کند، توجه کرد و هرنوع علامت را پیگیری و درمان کرد.
بیماری‌های شایعی که باید به علائم آن‌ها توجه کرد، عبارتند از:
- هیپرتروفی بطنی
- فیبریلاسیون دهلیزی
- آنژین
- نارسایی قلبی
بیماری قلبی ناشی از فشار خون بالا در بلند مدت
بهبودی از این بیماری به شرایط فرد و شدت بیمار بستگی دارد. در بیشتر مواقع، تغییر در روش زندگی می‌تواند از شدت گرفتن بیماری و بدتر شدن شرایط جلوگیری کند. با این حال، در مواردی که شدت بیماری زیاد است، ممکن است مصرف دارو و انجام عمل جراحی موثر نباشد.
کلام آخر
تاثیر فشار خون بالا بر بدن این است که می تواند در مدت زمان طولانی بدون علائم قابل توجه، آسیب به آرامی به بدن شما وارد شود. به همین دلیل تمرین عادات سالم مانند ورزش منظم و خوردن رژیم غذایی با قند و نمک کم و عدم مصرف چربی های ناسالم بسیار مهم است.
شما همچنین باید فشار خون خود را بررسی کرده و مقدار آن را بدانید. فشار خون قابل کنترل است و آگاهی از فشار خون بالا می تواند به شما و پزشکتان کمک کند تا بتوانید بهتر آن را کنترل کنید.