بی‌حسی پاها و کف پاها ممکن است به علت نشستن در وضعیتی باشد که فشار زیادی به اعصاب وارد می‌کند یا جریان خون را کاهش می‌دهد. با این حال، اگر این بی‌حسی طولانی‌مدت باشد، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل زیربنایی باشد که نیاز به بررسی توسط متخصص مغز و اعصاب دارد.
بی حسی پا به چه معناست؟
بی‌حسی به معنای از دست دادن، کاهش یا کمرنگ شدن حس در ناحیه‌ای خاص از بدن است، در حالی که مورمور شدن به معنای حس گزگز یا سوزش است. این احساسات نوعی از پارستزی موقتی هستند که معمولاً به عنوان “سوزن سوزن شدن” یا “خواب رفتن” توصیف می‌شوند. بی‌حسی یا مورمور شدن در پاها ممکن است در تمام پا، زیر زانو یا در بخش‌های مختلف کف پا احساس شود. بی‌حسی کوتاه‌مدت معمولاً به علت وضعیت بدنی فرد ایجاد می‌شود و خود به خود برطرف می‌شود. اما اگر این حالت مکرر باشد یا همراه با علائم دیگر ظاهر شود، توصیه می‌شود که فرد با متخصص مغز و اعصاب مشورت کند تا علت اصلی مشخص شود.
جهت دریافت نوبت از کلینیک آرام فرم زیر را پر کنید
خطا: فرم تماس پیدا نشد.
دلایل خواب رفتن پا بصورت متعدد
دلایل احتمالی احساسات غیرطبیعی (گزگز و بی‌حسی) در پاها عبارتند از:
- اختلالات گردش خون
- (مانند کمبود آهن، فولیک اسید یا ویتامین‌های گروه B) کمبود مواد مغذی
- رگ‌های واریسی
- سندرم تونل تارسال(فشردگی عصب تیبیال، مثلاً پس از آسیب در مچ پا یا ناحیه‌ی پا)
- احساس بی‌قراری در پاها و نیاز شدید به حرکت مشخص می‌شود. سندرم پای بی‌قرار
- برخی از بیماری‌های ستون فقرات مانند تنگی کانال نخاعی
- نوروپاتی‌های سیستم عصبی محیطی که اغلب ناشی از بیماری‌هایی مانند دیابت یا سوءمصرف الکل هستند
همچنین، این احساسات غیرطبیعی ممکن است ناشی از فشردگی اعصاب باشند که عملکرد طبیعی آن‌ها را مختل می‌کند. به‌ویژه در سندرم پیریفورمیس، انقباضات عضلانی بیش‌ازحد می‌توانند باعث فشردگی مسیرهای عصبی، رگ‌های خونی و لنفاوی شوند و منجر به کمبود خون‌رسانی در بافت‌های تحت تأثیر شوند. گزگز و بی‌حسی پاها دلایل متعددی دارند، از مشکلات گردش خون و بیماری‌های عصبی گرفته تا کمبود ویتامین‌ها، اگر این علائم مکرراً رخ می‌دهند یا با درد، ضعف عضلانی یا علائم دیگر همراه هستند، حتماً متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. 
در چه مواردی عصب ها تحت فشار قرار میگیرند؟
در موارد پارستزی (احساس سوزن‌سوزن شدن)، مشخص است که عصب‌های تحریک‌شده عامل اصلی اختلالات حسی هستند. اما سؤال این است که چه چیزی آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد یا فشرده می‌کند و چگونه این اتفاق می‌افتد؟ در مشکلات مربوط به گردش خون یا زمانی که قسمتی از بدن به خواب می‌رود، علت واضح‌تر است، زیرا ممکن است وزن بدن به‌طور نامناسبی روی مسیرهای عصبی و رگ‌های خونی قرار گیرد. اما در بیماری‌های مرتبط با ستون فقرات، مانند فتق دیسک، ساییدگی مهره‌ها یا التهاب عصب سیاتیک، تأثیر آن‌ها می‌تواند مستقیم یا غیرمستقیم باشد.
دیسک‌های بین‌مهره‌ای و مهره‌ها به عنوان علت فشردگی عصب‌ها
بیرون‌زدگی دیسک، نشت هسته ژلاتینی در فتق دیسک یا تشکیل استخوان‌های جدید در اسپوندیلوز ممکن است کانال نخاعی را تنگ کند و به ریشه‌های عصبی (مانند عصب سیاتیک) فشار وارد کند. این فشار می‌تواند عملکرد اعصاب را مختل کند. فشردگی ریشه‌های عصبی همیشه همراه با درد نیست، اما در مواردی که فرد احساس سوزن‌سوزن شدن دارد، به نظر می‌رسد ارتباط نزدیکی با آسیب عصب‌ها وجود دارد. در این مورد حتما با پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید.
فشار زیاد در عضلات لگن و کمر
- عضلات خم‌کننده‌ی لگن، شکم و قفسه سینه کوتاه شده و بدن را به سمت جلو می‌کشند
- عضلات راست‌کننده‌ی پشت باید در مقابل این کشش مقابله کنند تا بدن را صاف نگه دارند
- در مورد التهاب عصب سیاتیک، ماهیچه‌های سرینی (باسن) بیش‌ازحد درگیر می‌شوند و به عصب سیاتیک فشار می‌آورند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر مشکل شما ناشی از فشار زیاد روی ماهیچه‌ها و فاشیا باشد، انجام تمرینات خاص طبق مشورت با پزشک ممکن است به شما کمک کند. اما اگر احساس سوزن‌سوزن شدن جدید و بدون علت مشخصی ایجاد شده و این مشکل به طور مکرر بازمی‌گردد، شدت می‌یابد و یا با علائمی مانند فلجی همراه است و تمرینات پیشنهاد شده توسط پزشک کمکی نمیکند، حتما هرچه سریع تر به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
درمان‌های رایج برای احساس سوزن‌سوزن شدن در پاها
مصرف داروها یکی از راه‌های مقابله با اختلالات حسی است. ورزش و سبک زندگی سالم می‌توانند به کاهش علائم کمک کنند. مکمل‌های غذایی در صورت کمبود ویتامین‌ها و مواد مغذی ضروری توصیه می‌شوند. برای بهبود گردش خون و کاهش فشار بر عصب‌ها در سندرم پیریفورمیس، انجام تمرینات خاص نیز می‌تواند مؤثر باشد. درمان‌های پزشکی برای احساس سوزن‌سوزن شدن در پاها معمولاً بر اساس علت اصلی آن انجام می‌شوند. اما در بسیاری از موارد، درمان‌ها صرفاً کنترل علائم را هدف قرار می‌دهند و به ریشه مشکل نمی‌پردازند.
دارودرمانی
پزشکان ممکن است داروهای ضدتشنج تجویز کنند، زیرا این داروها می‌توانند اسپاسم‌های عصبی و انقباضات ناگهانی را کاهش دهند. این داروها با کاهش انتقال پیام‌های عصبی، علائمی مانند درد، نوروپاتی محیطی و سندرم پای بی‌قرار (RLS) را تسکین می‌دهند. پرگابالین و گاباپنتین از جمله رایج‌ترین داروهای مورد استفاده در این زمینه هستند که البته می‌توانند عوارضی مانند خواب‌آلودگی و سرگیجه داشته باشند. ورزش و فعالیت بدنی: راهی برای کاهش گزگز و سوزن‌سوزن شدن پاها بی‌تحرکی و نشستن طولانی‌مدت می‌تواند باعث کاهش جریان خون و تحریک عصبی شود که یکی از دلایل اصلی گزگز و سوزن‌سوزن شدن پاها است. ورزش منظم می‌تواند با بهبود عملکرد عصب‌ها، کاهش فشار روی آن‌ها و افزایش گردش خون به کاهش این علائم کمک کند.
از فواید ورزش برای کاهش گزگز پاها
- افزایش جریان خون در اندام‌های تحتانی
- کاهش فشار روی عصب‌های تحت فشار (مثلاً عصب سیاتیک)
- تقویت عضلات و بهبود تعادل بدن برای جلوگیری از آسیب‌های عصبی
- افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش سفتی عضلات و فاشیاها
- اما برخی از تمرینات مناسب برای کم شدن گزگز در پاها
- حرکات کششی برای کاهش تنش عضلات کمر، لگن و پاها که ممکن است روی عصب‌ها فشار بیاورند.
- تمرینات مقاومتی سبک برای تقویت عضلات و جلوگیری از ضعف ناشی از مشکلات عصبی
- برای بهبود گردش خون و اکسیژن‌رسانی به عصب‌ها ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی و شنا
- تمرینات تعادلی مانند ایستادن روی یک پا یا راه رفتن روی سطوح ناپایدار، که به بهبود عملکرد عصبی و حس عمقی کمک می‌کند.
- متخصصان مغز و اعصاب تأکید دارند که انتخاب تمرینات ورزشی مناسب بر اساس علت گزگز پاها بسیار مهم است.
در برخی موارد، ورزش‌های بیش از حد سنگین یا نامناسب می‌توانند باعث تشدید علائم شوند. بنابراین، اگر گزگز و بی‌حسی پاها شدیدتر شد، بهتر است فعالیت را متوقف کرده و با یک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید. سخن آخر گزگز و بی‌حسی پاها می‌تواند ناشی از فشردگی عصب‌ها، مشکلات گردش خون، کمبود ویتامین‌ها یا بیماری‌های عصبی باشد. در برخی موارد، نشستن طولانی‌مدت یا وضعیت بدنی نامناسب نیز می‌تواند این علائم را ایجاد کند. با این حال، اگر این حالت مکرر، شدید یا همراه با علائم دیگری مانند ضعف عضلانی یا درد باشد، باید علت اصلی آن بررسی شود. در صورتی که گزگز پاها شدت یابد یا درمان‌های خانگی مؤثر نباشند، مراجعه به متخصص مغز و اعصاب برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است.