سرفه خشک، علل و راه‌ های درمان

حتماً در طول زندگی خود سرفه‌ی خشک را تجربه کرده‌اید و می‌دانید که چقدر می‌تواند آزاردهنده باشد و برنامه‌ روزانه‌تان را مختل کند. با این حال، جای نگرانی زیادی ندارد، زیرا این نوع سرفه‌ها معمولاً طی ۳ تا ۴ هفته، بدون نیاز به دارو یا مراجعه به پزشک، برطرف می‌شوند. سرفه‌ی خشک در میان افراد شایع است و راهکارهایی وجود دارد که می‌توانید برای بهبود آن به کار بگیرید. در این مقاله، با علل و علائم شایع سرفه‌ی خشک آشنا می‌شوید، تفاوت آن را با سرفه‌ی خلط‌ دار بررسی می‌کنیم و روش‌های خانگی و درمان‌های مؤثر برای تسکین این نوع سرفه را معرفی خواهیم کرد.

علائم سرفه های خشک طولانی در بزرگسالان

اگر شما به مدت سه هفته درگیر این نوع سرفه ها باشید، تحت عنوان سرفه های خشک مداوم در نظر گرفه میشود. اما در گاهی اوقات سرفه های خشک به مدت دو ماه طول میکشد که سرفه مزمن گفته میشود. سرفه مزمن معمولا در بین بزرگسالان شایع است، و میتوان گفت از بین ۱۰ بزرگسال ۲ نفر درگیر این مسئله هستند. برخی از این نشانه ها عبارتند از:

• تولید نشدن خلط در هنگام سرفه
• تشدید تنگی نفس  و خس خس در ناحیه سینه
• هنگام سرفه دردی در قفسه سینه خود حس کنید
• خارش یا تحریک در گلو
• احساس دانه های ریز در گلو که با سرفه برطرف نمیشود
• نشانه هایی شبیه به سرماخوردگی

سرفه خشک چیست؟

گاهی اوقات در ناحیه گلو یا راه های تنفسی عاملی تحریک کننده وجود دارد، که بدن شما بصورت خودکار با سرفه واکنش نشان میدهد. این واکنش به پاکسازی راه های هوایی مربوط به ریه بسیار کمک میکند. سرفه انواع مختلفی دارد، که هر یک نشانه های مخصوص به خود را دارند. سرفه خشک به عنوان سرفه غیر مولد شناخته میشود. این نوع سرفه معمولاً به دلیل التهاب مجاری هوایی فوقانی ناشی از عفونت، گرد و غبار یا دود ایجاد می‌شود.

علت سرفه های خشک و مداوم

آسم

بیماری آسم یکی از شایع ترین دلیل به وجود آمدن سرفه های خشک است. که باعث تنگی نفس و سفتی در ناحیه قفسه سینه میشود که این بیماری بیشتر به صورت سرفه خود را نشان میدهد. اما اگر دچار بیماری آسم شده اید و سرفه های شما شدید تر شود حتما به پزشک متخصص ریه مراجعه کنید.

جهت تعیین وقت از بهترین متخصص ریه در تهران فرم زیر را تکمیل کنید تا با شما تماس گرفته شود

خطا: فرم تماس پیدا نشد.

آلرژی‌ها

احتمالا برای شما پیش آمده است که در برخی از فصول سال سرفه های خشک، عطسه، سوزش چشم و یا خارش بینی را تجربه کردید. رفلکس های آلرژیک به گرد و غبار، موی حیوانات خانگی و گرده گل میتواند دلایلی باشد که باعث شود سرفه خشک در شما بوجود بیاید.

تنفس گرد و غبار، دود یا مواد شیمیایی

اگر در معرض گازهای شیمیایی، مواد شوینده و گرد و غبار باشید، می‌تواند باعث سرفه خشک ناگهانی شود.

ریفلاکس معده

سرفه‌های خشک مداوم و غیرقابل توضیح، به‌ ویژه در شب، ممکن است ناشی از ریفلاکس معده باشند. سایر علائم مرتبط معمولاً شامل سوزش سر دل و بازگشت اسید معده هستند که می‌تواند باعث تحریک مجاری هوایی شود. در بیشتر موارد سرماخوردگی و آنفولانزا میتواند دلیل بوجود آمدن سرفه های خشک میشود. این عفونت های ویروسی بیشتر دستگاه تنفسی فوقانی را تحت تاثیر قرار میدهد که ممکن است با نشانه های دیگری مثل تب یا عطسه همراه باشد. در اکثر موارد این نوع سرفه ها در عرض چند هفته تسکین پیدا میکند، اما اگر این سرفه ها شدید تر شود باید حتما به پزشک مراجعه کنید.

چگونه می‌توان سرفه خشک را برطرف کرد؟

در اکثر مواقع، احتیاجی به مراجعه به دکتر برای برطرف کردن این نوع سرفه ها نیست، چون سرفه های خشک در مدت زمان ۳ هفته بصورت خودکار برطرف میشود. اما اگر میخواهید زوتر از سرفه خشک خلاص شوید، میتوانید برخی از درمان های ساده ای که در خانه قابل انجام است، استفاده کنید.

• نوشیدن مایعات کافی برای جلوگیری از کم شدن آب بدن
• استراحت برای بهبودی بهتر
• استفاده از مایعات گرم مثل لیمو و عسل
• استفاده از دارو

همچنین توصیه می‌شود در خانه بمانید و از تماس با دیگران خودداری کنید تا از انتشار هرگونه بیماری زمینه‌ای جلوگیری شود. برای سرفه های کمتر از سه هفته، میتوانید از دارو هایی که به نسخه احتیاج ندارند استفاده کنید. که میتواند به کم شدن تحریک و یا کاهش دفعت سرفه کمک کند. این نکته قابل ذکر است که این دارو ها سرفه را بطور کامل از بین نمیبرد. معمولا برای سرفه های خشک در شب از شربت های مختلفی مثل دیفن هیدرامین استفاده میشود که به کم شدن سرفه و بهبود خواب کمک میکند. اگر سرفه های بوجود آمده دلایل دیگری مثل سیگار کشیدن یا ریفلاکس معده داشته باشد میتوانید با تغییر در زندگی روزمره خود مثل ترک سیگار یا عدم استفاده از غذا های مضر برای معده این علائم را کم کنید. اگر سرفه ناشی از آسم یا آلرژی باشد، مدیریت شرایط زمینه‌ای ممکن است مؤثر باشد، که باید با پزشک مشورت کنید.

کی باید به پزشک مراجعه کرد؟ 

اگر شما حتی دلیل سرفه خود را بدانید، باید در برخی موارد حتما با پزشک متخصص مشورت کنید:

1. اگر سرفه شما طولانی شود (بیشتر از سه هفته طول بکشد).
2. سرفه های شما شدید است و به سرعت بدتر میشود، یا بدون توقف سرفه میکنید.
3. همراه با سرفه خشک احساس فشار در ناحیه قفسه سینه دارید.
4. درد در قفسه سینه احساس کنید.
5. اگر کاهش وزن شدید بدون دلیل مشخص دارید.
6. تغییر در صدا داشته باشید.
7. احساس ضعف بسیار زیاد داشته باشید.
8. به هر دلیل سیستم ایمنی ضعیف دارید.
9. اگر در سرفه خود، خون مشاهده کردید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

پزشک ممکن است برای تشخیص علل سرفه، آزمایش‌ هایی مانند تصویربرداری از قفسه سینه، تست آلرژی و بررسی عملکرد تنفسی انجام دهد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در صورت ابتلا به سرفه خشک، باید سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند.

سوالات متداول

آیا سرفه خشک مسری است؟ اگر سرفه خشک ناشی از عفونت ویروسی باشد، می‌تواند مسری باشد. در این صورت، توصیه می‌شود در خانه بمانید، ماسک بزنید و از تماس نزدیک با دیگران خودداری کنید. آیا سرفه خشک می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد؟ در بیشتر موارد، سرفه خشک ناشی از عفونت‌های خفیف است، اما در برخی موارد می‌تواند علامت آسم، ریفلاکس معده، آلرژی شدید یا حتی مشکلات جدی‌تر مانند بیماری‌های ریوی باشد. اگر سرفه شما طولانی شد یا با علائم غیرعادی همراه بود، بهتر است با پزشک مشورت کنید. آیا مصرف داروهای ضدسرفه برای سرفه خشک مفید است؟ بله، برخی داروهای ضدسرفه، مانند شربت‌هایی که حاوی دکسترومتورفان هستند، می‌توانند میل به سرفه را کاهش دهند، اما باعث درمان کامل آن نمی‌شوند. اگر سرفه شما ناشی از یک مشکل زمینه‌ای مانند آلرژی یا آسم باشد، بهتر است ابتدا علت آن را درمان کنید. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ اگر سرفه خشک شما بیش از سه هفته ادامه یابد، شدیدتر شود یا با علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، کاهش وزن غیرطبیعی یا سرفه خونی همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. آیا سرفه خشک می‌تواند نشانه یک بیماری جدی باشد؟ در بیشتر موارد، سرفه خشک ناشی از عفونت‌های خفیف است، اما در برخی موارد می‌تواند علامت آسم، ریفلاکس معده، آلرژی شدید یا حتی مشکلات جدی‌تر مانند بیماری‌های ریوی باشد. اگر سرفه شما طولانی شد یا با علائم غیرعادی همراه بود، بهتر است با پزشک مشورت کنید. تفاوت بین سرفه خشک و سرفه خلط‌دار چیست؟ سرفه خشک بدون ترشح مخاط است و بیشتر ناشی از تحریک گلو و راه‌های تنفسی است، در حالی که سرفه خلط‌دار همراه با خلط بوده و نشان‌ دهنده وجود مخاط در مجاری تنفسی است.